İdrar kaçırma ne demektir?

Kişinin kontrolü haricinde meydana gelen, sosyal ya da hijyenik sorunlara kapı açan idrar kaçırma halidir.

İdrar Kaçırma Tedavisi

İdrar kaçırma tedavisi, mesane enfeksiyonu, vajina enfeksiyonu, mesane tümörleri, taşları, menopoz ardından yaşanan hormonal değişiklikler, güçlük çıkartan doğumlar, sinirsel hastalıklar, karın bölgesine yapılan şua tedavisi, erkeklerde prostat büyümesi, kullanılan kimi ilaç çeşitleri, mesane tıkanıklıkları gibi nedenlerle meydana gelen idrar kaçırma ardından uygulanır.

İdrar kaçırma çeşitli şekillerde, aşağıda belirtildiği gibi görülebilir:

• Stres tipi idrar kaçırma: Fiziksel aktivite ya da herhangi bir zorlanmada idrar kaçırma
• Sıkışma hissi duyumsamak ve aniden idrar bastırmasıyla oluşan idrar kaçırma
• İki durumun ortak görülmesi
• Mesanenin potansiyelinin aşılması sebebiyle, taşma biçiminde ortaya çıkan kaçırma

İdar kaçırmaya yol açan sebepler saptanarak, ilk olarak egzersizler ya da ilaç tedavisi denenir. Bugün, bu problemin önlenmesi adına oldukça etkili ilaçlar kullanılmaktadır. İlaç tedavisinin ne kadar süreceği ve dozu ise hastadan hastaya değişen bir durumdur. Fakat stres idrar kaçırma tipi ilaç tedavisine cevap vermeyebilir. İdrar kaçırmanın incelenmesi, hastadan elde edilen ayrıntılı bilgi ve fizik değerlendirmesi ile yapılır. İdrar sisteminin işlevi için bazı testler sorunu net bir biçimde ortaya koymak için yapılır. İdrar torbasının içindeki basıncın ürodinami ismi verilen yöntemle ölçülmesi, ultrason aracılığı ile ya da sistografi gibi özel filmlerle mesanenin görüntülenmesi gerekebilir.

Altta yatan başka sebepler de var ise, teşhis edilerek tedavi edilmesi gerekir. Cerrahi müdahale gerektiren durumlarda, özellikle kadınlar için son zamanlarda geliştirilen güvenli ve oldukça başarılı yöntemlerle tedavi oldukça basit bir şekilde sağlanır. Vücut dışında dikiş izi olmadan, hızla sonuç verilen yöntemler günümüzde başarıyla gerçekleştirilmektedir. Hastaların genel bir çoğunluğunda, tedavi bir günde tamamlanabilmektedir.

Aşağıdaki belirtilen biçimlerde idrar kaçırma durumları söz konusu ise, bir üroloji uzmanına başvurarak tedavi sağlanabilir:

• Gülme, öksürme ya da hapşırmada
• Yürüme, koşma ya da egzersiz esnasında
• Ağır bir şey kaldırırken
• Oturulan yerden ayağa kalkarken
• Aniden idrar hissi bastırması ve tuvalete yetişememe hallerinde

bunların dışında:

• İdrar kaçırma için ped kullanacak duruma gelindiyse,
• İdrarı yaptıktan sonra dahi hala idrar yapma isteği duyuluyorsa (mesanenin tam boşalamadığı hissi)
• Sık sık idrara çıkma isteği duyuluyorsa derhal bir doktora başvurulmalıdır.

İdrar kaçırma şikayeti olanlara uygulanacak tedavi nasıl olur?

Egzersiz: Bazı durumdaki hastalarda öncelikli olarak başvurulacak yöntem, egzersizdir. Farklı şekillerde egzersiz uygulaması verilebilir. Hastanın kendi kaslarını doğru olarak kasması öğretilip, çalışması istenir. Bu tekniğe ”kegel egzersizi” ismi verilir. Bu teknikte hastaların uyumsuzluğu gözlenebilir. Geliştirilen en yeni yöntem ”Manyetik Pelvik Taban Stimülasyonu” ismi verilen, tekniktir. İdrar kaçırmaya karşı oldukça etkili bir yöntem olarak kabul edilir. Haftada 2-3 kez uygulanan çalışma yaklaşık olarak 20 dakikada tamamlanmaktadır. Ağrılı olmayan ve oldukça kolay yapılabilen bir uygulamadır. Pasif egzersiz yapılarak, pelvik taban kaslarının etkili olarak çalışmasını sağlayan bu egzersiz ile, kişi kaslarının kasıldığını hisseder ve kasları güçlenir. Güçlenen kaslar ile idrar kaçırmayı tedavi etmek mümkündür.

Bu tedavi aşağıda belirtilen hastalar için uygundur ve cerrahi müdahaleye gerek kalmadan idrar kaçırma sonlanabilir:

• İdrar kaçırma problemleri olan erkek ve kadınlarda,
• Güçlü bir doğum ardından, esnemiş olan pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi gerektiğinde kullanılır.
• Cerrahi tedaviye uygun görülmeyen kişilerde kullanılabilir.
• İdrar kaçırma problemi olan yaşı henüz genç kadınlar, ameliyat olmayı arzu etmezler ise bu yöntem uygulanabilir.
• Daha önce ameliyat olsa da, idrar kaçırma problemi halen devam eden kadınlarda uygulanabilir.
• Prostat ameliyatı ardından idrar kaçırma sorunu olan erkeklerde uygulanabilir.
• Kronik prostat iltihabından mustarip uygulanabilir.
• Müzmin pelvik ağrısı çekenlerde uygulanabilir.

Manyetik Pelvik Taban Stimülasyonu tedavisi uygulanmış kişilerde, herhangi bir yan etki söz konusu değildir. Uygulanan 16-20 seans ardından fayda görmüş hastalarda, belli zaman aralıklarında tekrar edilebilen bir tedavi biçimidir. Hastalar fayda görmezse farklı tedaviler uygulanmalıdır.

İlaç tedavisi: İlaç tedavisi tuvalete yetişemeden idrar kaçıran, öksürürken, hapşırırken idrar kaçıran hastalara tek başına ya da diğer yöntemlerle birlikte uygulanır. İdrar kaçırmayı engellemek adına kullanılan ilaçlar, uzun süreli kullanımları ardından etkili olabilirler. Bazı ilaçların yan etkileri bulunabilir, bu sebeple özellikle yazın sıcaklarda problem teşkil edebilir.

Cerrahi tedavi: Önceki senelerde yapılan ameliyatlarda, mesanenin yukarıya doğru çekilmesini sağlayan yöntem uygulanmaktaydi. Ameliyat olan hastaların 2. seneden sonra tekrar idrar kaçırma sorunlarının olması sebebiyle, alternatif tedaviler uygulanmaktaydı. İdrar kaçırmanın temel sebebinin pelvik tabanında yer alan destek kas dokusunun yetersizliği olduğunun fark edilmesinden dolayı, mesanenin aşağıya doğru inmesini önleyecek biçimde tabana hamak gibi destek sağlayıcı spesifik bir madde, operasyonla yerleştirilmeye başlandı. TVT ismi verilen uygulamanın nekahat süresi kısa ve basit bir işlemdir. Günübirlik uygulanan işlem, lokal anestezi ile yapılmaktadır. Bu teknik idrar kaçırma tedavisini oldukça basitleştirmiş ve güvenilebilir bir yöntemdir. Ameliyat ardında %90 olan başarı, beş sene sonra da % 80 olarak tespit edilmiştir.

Ameliyat tedavisinin hedefi nedir ve nasıl uygulanmaktadır?

Ameliyatta asıl hedef sarkmış idrar torbası ve idrar yolunu normale döndürmek, rahimde sarkma mevcut ise bunu düzeltmek ve genital bölge kaslarını eski biçimlerine döndürmektir.

İdrar kaçırma ameliyatı nasıl uygulanır?

Ameliyat ya sadece idrar kaçırmayı düzeltmek için ya da mevcut ise ek pelvis anormalliklerini (idrar torbası, kalın bağırsak ve rahim sarkması, gaz kaçırma) de düzeltmek için uygulanır. Sadece idrar kaçırma problemi için yapılan ameliyatlar artık lokal anestezi ile uygulanmakta ve hasta ameliyatın olduğu gün taburcu edilmektedir.

En yaygın şekilde uygulanan ameliyatların şekli nelerdir?

Eskiden uygulanan operasyonlar oldukça düşük başarı oranları sebebiyle yapılmaktan vazgeçilmiştir. Bugün sadece Burch kolposüspansiyon ve tension-free üretropeksiler (TVT, IVS, MPS v.d) uygulanmaktadır.

Bu ameliyatların başarı oranları yüksek midir?

Başarı oranları yaklaşık olarak % 90-95 tir.

Başarı oranlarını etkileyen en mühim faktörler nelerdir?

Başarı oranlarını olumsuz yönde etkileyen en önem teşkil eden sebep daha önce operasyon yaşamış olmaktır. Ne yazık ki, bu etkisiz operasyonlar bugün bile, halen yapılmaya devam edilmektedir ve hastaların bir bölümü bu ameliyatları olan hasta grupları meydana getirmektedir. Bu sebepten dolayı hasta iyi değerlendirilmelidir. Ve kişiye olabilecek en uygun ameliyat seçilmelidir.

 

İstanbul’da; stres tipi idrar kaçırma, sıkışma tipi idrar kaçırma, aşırı aktif mesane sebebiyle idrar kaçırma, karışık tip idrar kaçırma, taşma tipi idrar kaçırma, fonksiyonel tip idrar kaçırma, refleks tip idrar kaçırma, geçici tip idrar kaçırma tanı ve tedavisi için Prof. Dr. Ateş KARATEKE ile iletişime geçebilirsiniz.